“මට බත් කන්නේ නැතුව ඉන්න පුළුවන්, ඒත් ආලේපන නැතුව නම් බැහැ,”

ඉතාමත් සිත් ඇදගන්නා සුළු සම්ප්‍රදායික ආලේපන වර්ගයක් සිය සිරුරෙහි ගල්වාගෙන සිටින මෙම ළඳුන්, රොයිටර් මාධ්‍ය ආයතනයේ ඡායාරූප ශිල්පියකු වන ක්ලෝඩැග් කිල්කොයින් ගේ තෙවැනි ඇසට හසුවූ දක්ෂිණ බංග්ලාදේශ සරණාගත කඳවුරු වල වෙසෙන රෝහින්ග්‍යා මුස්ලිම් කාන්තාවන් සහ ගැහැණු දරුවන් කිහිප දෙනෙකි.

මියන්මාරයේ උතුරු රඛයින් ප්‍රදේශයේ පිහිටි සිය වාසස්ථාන කඩා බිඳ දැමීම් ඇතුළු නොයෙකුත් වද හිංසා හමුවේ හත් ලක්ෂයකට අධික රෝහින්ග්‍යා වැසියන් පිරිසක් බංග්ලාදේශය වෙත පලා ආවේ මිට වසරකට පමණ ඉහතදී ය.

මෙසේ පලා ආ වැසියන් රැඳී සිටින කඳවුරු පිහිටා ඇත්තේ කොක්ස් බසාර් ප්‍රදේශයේ යි. ක්ලෝඩැග් කිල්කොයින් ගේ කැමරාවේ සටහන් ව තිබුණේ එහි වෙසෙන රෝහින්ග්‍යා මුස්ලිම් කාන්තාවන් සහ දැරියන්ගේ සේයාරූ ය.

ඔවුන් තම සිරුරෙහි ගල්වන සම්ප්‍රදායික රුපලාවන්‍ය ආලේපන වර්ගය හඳුන්වන්නේ “තනකා” ලෙසින්.

බුරුමයේ මධ්‍යම ප්‍රදේශ වියළි කලාප වල දක්නට ලැබෙන ගස් වර්ගයක පොතු වලින් ලබාගත් කුඩක්, කහ පැහැති තලපයක් ලෙස සාදා ගෙන කාන්තාවන්ගේ සහ දැරිවියන්ගේ කම්මුල් මත ආලේප කිරීමේ සම්ප්‍රදාය සියවස් ගණනාවකට පෙර සිට පැවත එන්නකි.

දැඩි හිරු රැසින් සම ආරක්ෂා කරමින් සමට සිසිලසක් ලබා දීම මෙම ස්වභාවික ආලේපනය මඟින් හිමිවන එක් වාසියකි.

කහ පැහැති මෙම තලපය ආලේප කළ පසු එය වියළි ගොස් ආරක්ෂක ආවරණයක් ලෙස ක්‍රියා කරන අතර කෘමි විකර්ෂණය කිරීමේ සහ කුරුලෑ සුව කිරීමේ ගුණය ද එය සතු ය.

“රුපලාවන්‍ය ආලේපන ගැලවීම මගේ විනෝදාංශයක්, ඒවගේම එය අපේ සම්ප්‍රදාය යි,” යනුවෙන් 13 හැවිරිදි ජුහාරා බෙගම්  ක්ලෝඩැග් කිල්කොයින් වෙත පවසා තිබේ.

“හමුදාව අපට වෙඩි තැබුවා, මිලේච්ඡ ලෙස අප මරා දැමුවා. මම කඳු මුදුනේ ජිවත් වෙන්නේ, සැර අව්වේ රස්නේ එක්ක ඉන්න හරි අමාරුයි.”

රඛයින් හි පිහිටි සිය ගම්මානයට එල්ල වු හමුදා ප්‍රහාරයෙන් පසු පලා ගිය බෙගම්, කොක්ස් බසාර් වෙත පිවිස ඇත්තේ පසුගිය සැප්තැම්බරයේ දී ය.

දේශසීමාව ආසන්නයේ ආරක්‍ෂිත ස්ථාන, එනම් අතුරු සිදුරු නැතිව පිරී ගිය ජම්ටොලි සරණාගත කඳවුර වෙත පා ගමනින් පිවිසීමට ඇයට දින කිහිපයක් ගත වි තිබුණි. 

“මට බත් කන්නේ නැතුව ඉන්න පුළුවන්, ඒත් ආලේපන නැතුව නම් බැහැ,” බෙගම් පවසන්නී ය.

සටහන- අභිෂේකා වාසලබණ්ඩාර

ඡායා- Clodagh Kilcoyne

BBC පුවත් සේවයේ පළ වු ලිපියක් ඇසුරින්.