දිනපතා විකාශනය වන විනාඩි 25 ක් දිග ටෙලිනාට්‍ය, දකුණු ඇමරිකාවේ Mexican Soap Opera නමින් මහත් ප්‍රසිද්ධියක් අත්කර ගෙන තිබුණි. දිනපතා ඒවා විකාශනය කිරීම සඳහා දිනපතාම රඟපෑමෙහි නියුතු වීමට ඒවාගේ නළු නිළියන්ට සිදුවිය.
මේවා කොතරම් ඉක්මනට රඟපාන්නට සිදු වීද යත්, ඒවායේ නළු නිළියන්ට, කියන දෙබස්, රඟපෑ යුතු විදිය මතක තබා ගැනීමට වෙලාවක් තිබුණේ නැත.
අධ්‍යක්ෂකවරු මීට ප්‍රයෝගයක් සොයා ගති. සියලු නළු නිළියන්, කුඩා ස්පීකරයක් තමන්ගේ කන් දෙක පිටුපස අලවා ගෙන සිටිය යුතු විය. අධ්‍යක්ෂකවරයා තිරයේ පිටුපස සිට රඟපාන නිළියට රහස් ස්පීකරය ඔස්සේ මෙසේ කියයි. "දැන් ඔහුගේ කම්මුලට ගසන්න, ඔහුව පිලිකුල් කරනවා යැයි කියන්න. ඉන්පසු අඬමින් නැවත ඔහුව වැළඳ ගන්න."
හාස්‍යජනක ලෙස පෙනුනද, ඉහත ක්‍රියාකලාපය, 'මහා අනිකා' හෙවත් The big Other යන ලකාන්ගේ සංකල්පය තේරුම් ගැනීමටත් ප්‍රවේශයක් නොවන්නේදැයි අපට සිතේ. මහා අනෙකා, The big Other නොහොත් Virtual Symbolic Order යනු, ඇත්තෙන්ම සමාජයේ නීති ගත නොකරන ලද ව්‍යවස්ථාව වෙයි. විටෙක මහා අනෙකා, රූකඩ මෙන් අපව පාලනය කරයි. මා කල යුත්තේ කුමක්ද යැයි, මා හැසිරිය යුත්තේ කෙසේද යැයි මට කියා සිටී. නමුත් මෙම නොදන්නා පාර්ශවය වන 'මහා අනෙකා' මගේ පංචෙන්ද්‍රියට හසුකර ගත නොහැක. මට ඔහුව අල්ලා ඔහු මෙසේ යැයි අත්විඳිය නොහැක.
දැන් අපට නැගෙන ප්‍රශ්නය වන්නේ, මිනිසා යනු, ඔහුටම කියා බලයක් නැති මහා අනෙකාගෙන්ම පාලනය වන සත්වයෙක්ද කියාය. උත්තරය නැත යන්නයි. ලකාන්ට අනුව අපගේ එදිනෙදා රියැලිටිය එකිනෙකට වෙළුනු තල තුනකින් සමන්විත වේ. ඒවා නම්, Imaginary, Symbolic හා Real වෙයි. මහා අනෙකාගේ ක්‍රියාකාරිත්වය සිදුවන්නේ මින් Symbolic තලයේය. එනම් මහා අනෙකා හෙවත් Virtual Symbolic Order යනුවෙන් හැඳින්වෙන්නේ, මානව නීති, භාෂාවේ නීති, සදාචාරය, මිතුරුකම්, හතුරුකම්, විවාහය, තහනම් නීති ආදීවූ මානව සම්බන්ධතා ජාල, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය, සමාජවාදය, ධනවාදය, රට, ජාතිය, ආගම, භක්තිය හා අප දෙස බලා සිටිනා දෙවියන් වැන්න වෙයි. මේ සියල්ලටම පොදු ලක්ෂණය වන්නේ මේවා අප තනාගත් නීති හා ව්‍යුහ වලින් සමන්විත වන බවයි. රට හා ජාතිය මෙතනට එකතු වූයේ කෙසේදැයි යන ප්‍රශ්නයට පිළිතුරක් ලෙස අප ඇසිය යුත්තේ මෙවැනි ප්‍රශ්නයකි. එනම් ක්‍රිකට් ක්‍රීඩා තරගයකදී, අප ලංකාවට පක්ෂව ලාංකිකයන් ලෙස බැඳී ඇත්තේ කුමක් හෝ අදෘශ්‍යමාන නීතියක් නිසාම නොවේදැයි කියාය.
Imaginary, Symbolic හා Real යන තල තුනෙහි ක්‍රියාකාරීත්වය, නොලියා මගහැරිය නොහැකි නිසා ඉතා කෙටියෙන් සඳහන් කරන්නම්.
චෙස් ක්‍රීඩාව උදාහරණයට ගමු. "නයිට්" යන ඉත්තාව මට කැමති ලෙස පාලනය කල නොහැක. ඔහු කෙසේ හැසිරිය යුතුද යන්න චෙස් ක්‍රීඩාව අපට දන්වා සිටී. චෙස් ක්‍රීඩාවට ආවේණික නීති ඇත. මෙවැනිවූ චෙස් ක්‍රීඩාවේ නීතිරීති, Symbolic Order වන අතර එය Symbolic තලයට අයිති වේ.
දැන් අපට චෙස් ක්‍රීඩාවේ නීති වෙනස් නොකොට King, Queen, Knight යන ඉත්තන් වෙනුවට වෙනත් හැඩවල, සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් ඉත්තන් යොදා, ඒවාට King හෝ Queen යන නම් වලින් නොකියා, Runner හෝ Messenger වැනි වෙනත් නම් යොදා චෙස් වැනිම සමාන නීති සහිත ක්‍රීඩාවක් සිතාගත හැක. එය Imaginary තලයේ ක්‍රියා කාරීත්වයකි.
චෙස් ක්‍රීඩාවේ උදාහරණයෙන්ම, Real හෙවත් යථ සඳහා දළ පැහැදිලි කිරීමක් කල හැක. එනම්, විරුද්ධවාදියා තමන්ට විරුද්ධව කරන්නට ඉඩ තිබෙන අහඹු ලෙස සිදුවන moves සමුදාය, විරුද්ධවාදියා සතු බුද්ධිමය හැකියාව, විරුද්ධවාදියා ක්‍රීඩාවට සිදුකරන අනපේක්ෂිත වෙනස්කම්, යථ ලෙස අපගේ චෙස් ක්‍රීඩකයාට පෙනී යයි.
මහා අනෙකා Symbolic තලයේ ක්‍රියාත්මක වන බව ප්‍රකාශ කලා. විටෙක එය වේවැලක් ලෙස ක්‍රියාත්මකවී අපිට දඬුවම් දීමට බලා සිටී. මහා අනෙකා සියල්ලන්ටම උඩින් 'දෙවියන්' ලෙස පැමිණ අපගේ නරක ක්‍රියා දෙස බලා සිටී. නැතහොත් සදාචාරය ලෙස පැමිණ, සදාචාර විරෝධී ක්‍රියා කිරීම මට තහනම් කරයි. විටෙක මා කරනා සදාචාර සම්පන්න ක්‍රියා සඳහා එය මාව පැසසුමට ලක් කරයි. කිසිවෙකුත් උදව්වට නැති තැනක, අන්ධ මහලු කාන්තාවකට පාර පැනීමට උදව් කර, මා කල සදාචාරාත්මක ක්‍රියාවේ සතුට, සදාචාරය නම් වූ මහා අනෙකා සමඟ මා බෙදා ගනියි. මම යම්කිසි සමාජ විරෝධී ක්‍රියාවක් සිදු නොකරන්නේ අනිත් බහුතරය එය නොකරන නිසා පමණක් නොව, මා විසින් පරමාදර්ශයට ගන්නා 'එක්තරා පුද්ගලයෙක්' එය නොකරනා නිසාය. මෙම එක්තරා පුද්ගලයා සියලු නීති දන්නා මහා අනිකාය.
විටෙක මාගේ ජයග්‍රහණ පැවසීමට මහා අනෙකා සිටිය යුතුය. ජිජැක් ගේ විහිළු කතාවකින් මෙයට උදාහරණයක් දෙන්නම්. දිනක් මැද පාංතිකයෙකු ගුවන් යානය කඩා වැටීමෙන් දූපතක අතරමන් වෙයි. සියලු දෙනා මිය යන අතර, ඔහුත් සුරූපී හොලිවුඩ් නිළියකුත් පමණක් දූපතේ ඉතුරු වෙයි. අපි ඇයට 'නැටලි පෝර්ට්මන්' කියමු. ඔවුන් දෙදෙනා ලිංගික සම්බන්ධයක නිරත වේ. අපගේ යහළුවාට මෙය අති විශාල ජයග්‍රහණයකි. කිසිදා මෙවැන්නක් සාමාන්‍ය ජීවිතයේදී ඔහුට කිරීමට හැකි වන්නේ නැත. ලිංගික කාර්යයෙන් පසු, ඔබ සතුටු වූවා දැයි ඇය ඔහුගෙන් අසයි. ඔහුගේ පිළිතුර වන්නේ මෙවැන්නකි.
"ඇත්තටම සතුටු වුණා; නමුත් පොඩි ප්‍රශ්නයක් තියෙනවා. ඔයාට බැරිද රැවුලකුයි, විග් එකකුයි දාගෙන මගේ යාළුවෙක් වගේ වෙස්වලා ගන්න."
නැටලි පෝර්ට්මන්, ඔහුගේ කීමට එකඟවී පිරිමියකු මෙන් වෙස්වලා ගනියි. ඇය ළඟට පැමිණෙන ඔහු මෙසේ පවසයි.
"මචං දැක්කද මම සෙක්ස් කලේ කා එක්කද කියලා. හිතාගන්නත් බෑ නේ!"
මෙතැනදී අප වෙස්වලාගත් යහළුවා ලෙස සිතාගත යුත්තේ නොපවතින මහා අනෙකාය. මාගේ ජයග්‍රහණය මා කාට කීවත්, මා හට සම්පූර්ණ තෘප්තිය ලැබෙන්නේ එය මාගේ මිතුරා වන මවාගත් මහා අනිකාට පවසා ජයග්‍රහණය තහවුරු කර ගැනීමෙනි.
පුද්ගලයෙක්, විශාල 4 Wheel Land Rover වටිනා මෝටර් රථයක් මිලදී ගෙන සියල්ලන්ට පෙනෙන පරිදි මිදුලේ නවතා තබයි. ඔහු සිටින්නේ නගරයක යයි සිතමු. නගරයේ ධාවනයට සුදුසු මෝටර් රථයක් වෙනුවට, එවැනි මෝටර් රථයක් මිලදී ගෙන සමාජයට ඔහු සංඥා කරන්නේ කුමක්ද? එනම් ඔහු වනාන්තර, ඇළදොළ, කඳු තරණය කරමින්, කෑම්පින් කිරීමට කැමති ස්වභාව ධර්මයට ලැදි, අවුට් ඩොර්, පොළොවේ පය ගසා සිටින තැනැත්තෙක් කියාය. මෙය ලංකාවේදී මේ විදිහටම සිදු නොවුණත් බටහිර රටවල සිදුවේ. නගරයේ ජීවත් වන ඔහු, සත්‍ය වශයෙන්ම එසේ නොකරන බව අසල්වැසියන් දන්නා නමුත්, මහා අනෙකා හෙවත් සමාජයට තමා එසේ කරන්නේ යයි, තම වාහනය මගින් සංඥාවක් ඉදිරිපත් කරයි.
"යවන ලද හොඳම ලියුම නම්, නොයවන ලද ලියුම වේ." යන ජිජැක්ගේ ප්‍රකාශය අපට මතක් වෙයි. ඔහු මේ කියන්නේ අපගේ ලියුමෙහි පණිවිඩය හොඳටම තේරුම් ගන්නේ, මට සවන් දෙන මවාගත් මහා අනිකා කියාය. මෙය තේරුම් ගන්නේ කෙසේද? හදිසියේම පෙම්වතාගෙන් හෝ පෙම්වතියගෙන් ප්‍රතික්ෂේප වූ පුද්ගලයෙක් ගන්න. එම පුද්ගලයා පෙම්වතා හෝ පෙම්වතිය වෙත, තමාට නැවත අවස්ථාවක් දෙන ලෙස ලියුමක් ලියයි; නැතහොත් පණිවිඩයක් ටයිප් කරයි. ඔහුගේ දුක කොපමණ විස්තරකර ලීවද, අනෙක් තැනැත්තා ඔහුව ප්‍රතික්ෂේප කර හමාරය. විටෙක ඒ පණිවිඩය අනෙක් තැනැත්තා නොකියවයි. නැතහොත් උඩින් පල්ලෙන් කියවයි. එසේනම් ප්‍රේමයෙන් පරාජිත වූවෙකුගේ දුක්ගැනවිල්ල සම්පූර්ණයෙන් අසන්නේ මවා ගත් මහා අනෙකා පමණි. එසේනම් ලියුම නොයවා ලාච්චුවට දාගැනීම හා සමානය.
සටහන නිමකිරීමට මහා අනෙකාගේ 'වැදගත්ම ලක්ෂණය', ඩේවිඩ් ලීන් විසින් අධ්‍යක්ෂණය කරන ලද Brief Encounter නම් අනර්ඝ රොමෑන්ටික් කලා කෘතියේ සිදුවීමකින් පවසන්නම්. එම වැදගත් ලක්ෂණය වන්නේ, අප මහා අනෙකාව සතුටු කිරීමට, මවා ගත් චරිත රඟපාන බවයි.
චිත්‍රපටයෙහි දර්ශනය මෙසේයි.
මැදි වියට ආසන්න විවාහක වෛද්‍යවරයකු හා විවාහක තරුණියක් අතර, යහළුකමකින් පටන් ගත් සම්බන්ධයක්, ආදර සම්බන්ධයක් දක්වා හැරෙනවා. ආදර සම්බන්ධයේ උච්ච අවස්ථාවේදී වෛද්‍යවරයාට, රට අතහැර දකුණු අප්‍රිකාව බලා යෑමට සිදු වෙනවා. ඔවුන්ගේ ශෝකජනක අවසාන හමුවීම සිදුවන්නේ දුම්රියපලක භෝජනාගාරයක. ඔවුන් වෙන් වන්න මොහොතකට පෙර දෙදෙනා අතර කතාබහ සිදුවන විට, ඔවුන්ගේ සාකච්චාව මැදට මහලු කාන්තාවක් පැමිණෙනවා. ඇය ඇවිත් ඔවුන් සමග මේසයේ ඉඳගෙන සුහදව කතා කරන්න ගන්නවා. දෙදෙනාට වෙන් වී යෑමට තියෙන්නේ කුඩා මොහොතක්. ඒත් මහලු කාන්තාවගේ කතාබහ නිසා ඔවුන්ගේ ශෝකජනක සමු ගැනීම සිදු කර ගන්නට විදිහක් නැහැ. යුවලගේ කතාබහ නවතා, වැදගැන්මකට නැති කතාබහක් මහලු කාන්තාව සමඟ කරන්නට වෙනවා.
දැන් 'මහා අනෙකා වෙනුවෙන් අප මවාගත් ගත් චරිත රඟපානවා' යන්නට අර්ථයක් අපට පෙනී යයි. මෙතැනදී මහලු කාන්තාව නියෝජනය වන්නේ මහා අනෙකා හෙවත් සමාජ සදාචාරයය. එම නිසා මහලු කාන්තාවට ඔවුන්ගේ සම්බන්ධය හෙළි කිරීමට කිසිසේත්ම නොහැක. මැදිවියේ යුවලකගේ ආදර සම්බන්ධයක් එකල සමාජ සදාචාරයට පටහැනිය. යුවල අතර කිසිදු සම්බන්ධයක් නැති ආකාරයෙන් හැසිරිය යුතුය. මෙම ව්‍යාජ චරිතය රඟපෑමට සිදුවීමෙන් ඔවුන්ගේ අවසාන මොහොත ඔවුනට අහිමි වී යයි.
වෛද්‍යවරයා නික්ම යායුතු අවසාන දුම්රිය පැමිණේ. ඔහු ඇයගේ උරහිස පමණක් තදකර යන්නට ගනියි. කාන්තාව, මහලු කාන්තාව සමග තනිවේ. මහලූ කාන්තාවගේ, පරතෙරක් නැති කතාබහ නවතින්නේ නැත. තරුණිය තමන්ගේ ශෝකය සිතින් මුමුණයි. ඇය මුමුණන්නේ, ඇයට සම්පූර්ණයෙන්ම සවන්දෙන මවාගත් යහළුවා වන මහා අනෙකාටය. ඔහු දුම්රියට නැගීමට මොහොතකට පෙර හෝ ඇය බලන්නට එතැයි සිතුවත් ශෝක බරිත ඔහු එසේ පැමිණෙන්නේ නැත.
නමුත් ඇයට සවන් දෙන මේ මවාගත් යහළුවා ඇත්ත යහළුවෙකු නොවේ. මෙලෙසින්ම යුගෝස්ලාවියානු යුද්ධයේදී දූෂණයට පත් කාන්තාවන්, තම ජීවිතය එක එල්ලේ ගෙන ගියේ ඔවුන්ගේ කටුක කතාව, අනාගතයේ දිනක තාමාට සවන් දෙන කාට හෝ කියා දුකෙන් නිදහස් වීමටය. තමන්ව දූෂණයට ලක් කල අයට දඬුවම් දිය හැකි කෙනෙකු හමුවෙන තුරුය. නමුත් ඔවුනට හමුවූයේ ඔවුන්ගේ කතා විහිළුවට ලක් කරන පුද්ගලයන් විනා සවන් දෙන්නන් නොවුණි. එම කාන්තාවන්ගේ සියදිවි නසා ගැනීම් ඇති වුණේ එතැන් පටන් යයි කියනු ලැබේ.
අපගේ දුක්ඛදායක කතාව අසා සිටින්නේ මගේ මහා අනිකා වන මවාගත් යහළුවා පමණි. ඇත්තෙන්ම ඔහු ඇත්තටම පවතින්නෙක් නොවේ. සත්‍යය වශයෙන් සිටිනා අනිකා, මාගේ කතාවට සවන් නොදෙන්නේ යැයි, දැනගත් මොහොතේ සිට මට ලෝකයේ තනි වන්නට සිදු වෙයි.
මැදිවියේ පෙම් යුවල Brief Encounter චිත්‍රපටයෙන්
කර්තෘ - Marlon Roshan
මූලාශ්‍රය - Marlon Roshan ගේ මුහුණු පොත ඇසුරිනි.
